RIJKSMUSEUM: HET BUREAU

AMSTERDAM

Koninklijke Woudenberg heeft de complete renovatie van Het Bureau uitgevoerd. Het Bureau is gevestigd in de Mannheimer-villa in Amsterdam en huisvest sinds 2003 de directie en stafafdelingen van het Rijksmuseum. In 2018, vijftien jaar nadat het Rijksmuseum als huurder de Mannheimer-villa betrok, verwierf Koninklijke Woudenberg de opdracht tot een facelift. In totaal kregen de vijf verdiepingen een grote opknapbeurt, waarbij nieuwe onderdelen werden toegevoegd en oude onderdelen in oorspronkelijke staat werden hersteld.

Kunst en de Mannheimer-villa horen al een eeuw bij elkaar. De Duits-Joods bankier en kunstverzamelaar Fritz Mannheimer (1890-1939) legde vanaf 1921 een enorme kunstverzameling aan, die in zijn huis publiekelijk te bezichtigen was. Na zijn dood en de Tweede Wereldoorlog kwam de collectie-Mannheimer in 1952 terecht in het Rijksmuseum, dat ook nu nog steeds de helft van de verzameling bewaart. Daarmee is de link van het pand met een van de meest gewaardeerde musea ter wereld gelegd.

Het Rijksmuseum legde in de aanbesteding een flinke uitdaging neer en zocht een partij die de monumentale Mannheimer-villa ingrijpend kon renoveren en moderniseren. Complicerende factoren: het gebouw blijft in gebruik tijdens de renovatie, is gevestigd in de drukke Amsterdamse binnenstad en heeft geen ruimte voor een bouwplaats.

DE KRACHT VAN LEAN

Karel Kalis (Bedrijfsleider Service & Onderhoud): “Een project als dit vereist een uitgekiende logistiek. Het ontbreken van ruimte voor een bouwplaats hebben we ondervangen door Just In Time delivery. Steeds werd daarbij een dagvoorraad materiaal gebracht en de aanvoerende transporteur nam meteen het vrijkomende materiaal mee terug. Zo hadden we meteen een minimale impact op het drukke stadsverkeer.”

Daarnaast werd er met het integrale team besloten om de principes van one-piece-flow toe te passen. Daarbij werd de villa verdeeld in een aanpak per verdieping en op iedere verdieping per kamer. “Hierbij hebben we consequent een kamer/verdieping afgewerkt en opgeleverd”, aldus Karel Kalis. “Dit levert een aantal voordelen op: het bouwgebied is klein, er is continue productiviteit dus het gaat snel en stabiel én je bent heel flexibel.” In tegenstelling tot traditioneel bouwen blijft bij de one-piece-flow de invloed die de opdrachtgever op het proces kan uitoefenen heel hoog, omdat er op ieder moment nog ruimte overblijft om bij te sturen. Daarbij scheelt deze manier van werken het Rijksmuseum een complete verhuizing en kosten voor een andere kantoorruimte. Het gebouw bleef tijdens de werkzaamheden in gebruik en er werd op een andere verdieping tijdelijk een bureau bijgeschoven om verder te kunnen werken.

Bouwkundig waren er vrijwel geen werkzaamheden in de categorie hakken en breken, maar des te meer op het gebied van de E- en W-installaties, brand- en beveiligingsinstallaties, en de interieurafwerking. Van tapijt tot aan het stucwerk op wand en plafond, van (led)verlichting en luchtbehandelingskast tot deurklinken en de entreebalie: werkelijk alles werd aangepakt. Onder het traptapijt kwamen prachtige houten treden tevoorschijn, die nu glanzend gelakt en voorzien van traploper hun oude glorie hebben teruggekregen.

Karel Kalis: “Koninklijke Woudenberg is al decennia nauw betrokken bij bouwkundige projecten en dagelijks onderhoud van het Rijksmuseum. Bij dit project hebben we een belangrijk andere dynamiek ervaren dan bij eerdere opdrachten van deze opdrachtgever omdat het pand tijdens de werkzaamheden maximaal operationeel bleef.”

Foto’s: Arjen Veldt Fotografie