LAKENHAL
LEIDEN

Restauratie en uitbreiding van hét museum voor kunst, kunstnijverheid en geschiedenis in Leiden volgens het principe ‘eenheid in verscheidenheid’.

Het ontwerp voor museum De Lakenhal is gemaakt door architectencombinatie Julian Harrap Architects en HappelCornelisseVerhoeven. De uitvoering vroeg om partnerschap en een gedegen combinatie van vakmanschap en ervaring in restauratie en nieuwbouw. Door de verschillende aanpassingen aan het gebouw gedurende de eeuwen is er een palet aan gebouwdelen uit verschillende tijden ontstaan. Het uitgangspunt van de restauratie was het aanbrengen van een balans tussen verschillende tijdlagen, volgens het principe ‘eenheid in verscheidenheid’.

De nieuwbouw is gerealiseerd aan de achterzijde van het gebouw. De vleugel krijgt twee tentoonstellingszalen en een nieuwe gevel aan het Lammermarktplein. Het ontwerp van de nieuwbouw is geïnspireerd op de historische bebouwing eromheen, waar hoge en lage gevels elkaar afwisselen.

DE OPGAVE

Voor het vernieuwde museum waren 3 hoofdcomponenten van belang; de restauratie van het monumentale deel, de realisatie van de nieuwbouw en het aanbrengen van de nieuwe installaties. Hiervoor heeft Koninklijke Woudenberg samen met IBB Kondor de VOF Nieuw Laecken opgericht en is samenwerking met Homij gezocht voor de installaties.

De restauratiewerkzaamheden van Koninklijke Woudenberg concentreerden zich op de verschillende zalen van het 17e-eeuwse stadspaleis de Laecken-Halle, het voorplein, de vestibule en de Achterplaets, het centrale binnenplein. Door het centrale binnenplein te creëren, is er een open oriëntatieruimte ontstaan. Van hieruit zijn de vier afzonderlijke bouwdelen van het museum toegankelijk.

Belangrijk onderdeel voor het open maken van het binnenplein was het verplaatsen van de monumentale Joristrap. Nu deze op zijn nieuwe plek staat, lijkt het alsof het altijd zo is geweest. Niets is echter minder waar; de trap is helemaal uit elkaar en opgeslagen geweest inclusief de bebouwing waar hij in stond. Een jaar later is hij op de huidige plek weer opgebouwd en met een speciale schildertechniek gehout. Een prachtig eindresultaat.

Door de jaren heen heeft het gebouw talloze verbouwingen ondergaan, de sporen hiervan zijn bewust zichtbaar gelaten in het metselwerk. Dankzij de restauratie en uitbreiding is balans tussen verschillende tijdlagen, volgens het principe ‘eenheid in verscheidenheid’, opnieuw ontstaan. In het prachtig gerestaureerde museumcomplex is een rijke keuze uit de collectie beeldende kunst, kunstnijverheid en geschiedenis te zien aan de hand van zeven kernverhalen.

"MET DIT ONTWERP KAN MUSEUM DE LAKENHAL DE TOEKOMST IN"

“Met dit ontwerp kan Museum De Lakenhal de toekomst in. Het verbindt heden en verleden op intelligente wijze, met een eigentijds en eigenzinnig resultaat dat uitstekend bij het museum past,” aldus Meta Knol (Directeur Museum De Lakenhal).

De Lakenhal werd in 1642 in de Leidse binnenstad gebouwd en gold tot 1800 ter keuring van het laken. Gouverneurs en staalmeesters van het lakengilde kwamen hier bijeen. De collectie van het museum kent stukken die nog herinneren aan de Leidse textielindustrie. In 1823 verloor de Lakenhal deze functie omdat de textielnijverheid terugviel. In 1869 besloot Leiden de monumentale Laecken-Halle te verbouwen tot stadsmuseum. Het rijksmonument staat bekend als hét museum voor kunst, kunstnijverheid en geschiedenis in Leiden. Met unieke werken van de in Leiden geboren Rembrandt van Rijn en Lucas van Leyden en het waardevolle monumentale trappenhuis: de Joristrap.

Eind 2009 stelde de gemeente Leiden het budget beschikbaar voor de restauratie van het rijksmonument De Laecken-Halle uit 1642 en de uitbreiding met een nieuwe vleugel in de museumtuin. Bouwcombinatie Nieuw Laecken, bestaande uit IBB Kondor en Koninklijke Woudenberg is in het voorjaar van 2017 gestart met de restauratie en de uitbreiding van het Museum. De werkzaamheden zijn in het najaar 2016 gestart, in juni 2019 werd het volledig vernieuwde museum feestelijk geopend door Zijne Majesteit de Koning.